اگر تا به حال از خودتان پرسیده‌اید عزت نفس چیست و چگونه به دست می آید یا اهمیت عزت نفس یا عوامل عزت نفس چیست احتمالا می‌دانید که عزت نفس از نظر روانشناسی نوعی ارزیابی و سنجش درونی است که سبب می‌شود افراد احساس رضایت و خشنودی داشته باشند. به بیانی دیگر عزت نفس یعنی در مواجهه با خود تا چه میزان احساس رضایت درونی داریم، چقدر برای رفتارها و تصمیماتی که می‌گیریم احترام قائلیم، چقدر خودمان را دوست داریم و احساس خود ارزشی می‌کنیم؛ بنابراین می‌توان چنین گفت که عزت نفس ریشه در آگاهی هر فرد نسبت به روحیات و درونیات خود دارد. این آگاهی اکتسابی است و در روند حصول تجربیات زندگی به دست می‌آید؛ اما معمولا نحوه تربیت والدین در سنین کودکی تاثیر مستقیم و بسزایی در کاهش یا افزایش عزت نفس در افراد دارد.

عزت نفس چه تفاوتی با اعتماد به نفس دارد؟

نباید عزت نفس را با اعتماد به نفس اشتباه گرفت. اعتماد به نفس بالا در افراد ضرورتا به عزت نفس بالای آن‌ها مربوط نمی‌شود. همانطور که در تعریف عزت نفس اذعان کردیم عزت نفس ریشه در آگاهی هر فرد از درونیات خود دارد و به معنی احترام به خود و احساس ارزشمندی درونی است و از جمله راه‌های تقویت آن این است که خود را از باورهای منفی با روش‌هایی چون مدیتیشن و مراقبه رها کنید. اما اعتماد به نفس به میزان باور هر فرد نسبت به توانمندی‌هایی که دارد مرتبط است. معمولا افرادی که دارای اعتماد به نفس بالا هستند در انجام کارها و روبرو شدن با چالش‌ها، بیشتر از سایر افراد ریسک پذیر هستند. اگر مایل هستید با راه‌های افزایش اعتماد بنفس آشنا شوید می‎توانید به صفحه مرتبط به آن سر بزنید.

حالا بهتر است این تفاوت را با ذکر یک مثال توضیح دهیم. فرض کنید می‌خواهید در یک سطح علمی بالا به تحصیل بپردازید، در این مسیر به میزان کافی وقت می‌گذارید و تلاش می‌کنید و مطمئن هستید که به نتیجه دلخواه خود که کسب امتیاز عالی در آزمون است دست می‌یابید؛ این احساس اطمینان به خود که سبب شده است شما در این مسیر قرار بگیرید، نشان از اعتماد به نفس بالای شما دارد. حالا اگر شما در این مسیر بر درونیات خود آگاه باشید و بدانید به چه دلیل و با چه انگیزه‌ای تصمیم به چنین اقدامی گرفته‌اید و این اقدام از صمیم قلب و با آگاهی کامل بر نیازهای روحی خود باشد، شما دارای عزت نفس کافی هستید و این عزت نفس می‌تواند در درون شما تبدیل به یک نقطه قوت شود و به شما کمک کند تا تصمیمی را بگیرید که عمیقا از آن رضایت دارید و از انجام آن احساس خرسندی می‌کنید.

ویژگی‌های افراد با عزت نفس پایین

اگر تا به حال از خود پرسیده‌اید که آیا من عزت نفس دارم یا آیا عزت نفس من پایین است؛ بهتر است با ویژگی‌های عزت نفس پایین آشنا شوید. عزت نفس پایین نشانه‌های زیادی دارد که در زیر به صورت تیتروار به آن پرداخته‌ایم.

1. افرادی که عزت نفس پایینی دارند، دچار خودسرزنشی هستند و نمی‎توانند به تنهایی به درمان خود بپردازند؛ یکی از مزایای مراجعه به روانشناس رویارویی افراد با این مشکل است.
2. افراد با عزت نفس پایین، خود را لایق احترام دیگران نمی‌دانند و رفتارهایی انجام می‌دهند که بی‌احترامی دیگران را برانگیزند.
3. افرادی که عزت نفس پایینی دارند نسبت به زندگی ناامید هستند و نمی‌توانند احساس مثبتی به زندگی داشته باشند .
4. افرادی که عزت نفس پایینی دارند، اغلب اوقات احساس حقارت می‌کنند.
5. افرادی که عزت نفس پایینی دارند، موفقیت‌هایشان را به دیگران یا شرایط بیرونی نسبت می‌دهند.
6. افرادی که عزت نفس پایینی دارند، اغلب خود را مقصر مشکلات و تمام بدبختی‌ها می‌دانند.
7. افرادی که عزت نفس پایین دارند اغلب دچار احساس اضطراب و استرس همیشگی هستند.

چه مواردی سبب کاهش عزت نفس در افراد می‌شود؟

شکل گیری عزت نفس از دوران کودکی و نحوه رفتار با کودک آغاز می‌شود. خانواده نقش بسیار مهمی در شکل گیری عزت نفس در فرزندان دارد. اگر کودک در خانواده خود مورد توجه و تشویق قرار نگیرید، باعث می‌شود عزت نفس او رشد نکند. اگر فردی والدینی با عزت نفس پایین داشته باشد، عزت نفس پایین آن‌ها تاثیر مستقیمی در میزان عزت نفس آن فرد ایجاد می‌کند. اغلب اوقات دیده می‌شود که وقتی یکی از والدین در زمینه کاری به موفقیت‌های بالایی رسیده است، فرزندان نمی‌توانند در آن خانواده حداقل موفقیت‌های اجتماعی را بدست آورند؛ زیرا چنین والدینی موفقیت خود را ابزاری برای تحقیر فرزندان قرار داده و همین امر مانع از رشد عزت نفس آن‌ها می‌شود.