حسادت خوب است یا بد؟
از نظر علم روانشناسی، حسادت به عنوان یک حس منفی ناشی از ترس، ناامنی، اضطراب، نگرانی، آشفتگی، ناتوانی، ضعف، پوچی، آسیب پذیری و ترس شدید در فرد تعریف می شود. همه ما با این حس آشنا هستیم و شاید بارها آنرا تجربه کرده باشیم. در واقع این حس کم و بیش در همه افراد وجود دارد؛ با این تفاوت که برخی افراد قادر به مهار حسودی خود هستند و برخی افراد نمی توانند آنرا کنترل کنند.
رشک یک حس هیجانی است؛ بدین معنی که حسود با مشاهده پیشرفت و موفقیت کسی ناراحت شده و آرزو می کند این نعمت یا موفقیت از آن فرد گرفته شود. این احساس موجب ایجاد ناتوانی و ضعف در شخص حسود و از بین رفتن تمرکز و خلاء درونی او می شود. گاهی افراد به دلیل همین احساسات منفی، در صدد تخریب شخص مقابل برآمده و سعی می کنند دستاوردهای او را کم اهمیت جلوه دهند.
در این مقاله از «روانشناسی کیانی» قصد داریم به موضوع حسادت و نشانه ها و درمان آن بپردازیم. اگر فکر می کنید که خود یا یکی از اطرافیانتان چنین مشکلی دارید و مایل به کسب اطلاعات بیشتر درباره این موضوع هستید، لطفاً در ادامه با ما همراه باشید.
حسادت در روانشناسی
حسودی، ترکیبی از شکست و خشونت است. این حس زمانی در حسود ایجاد می شود که احساس کند چیزهایی که دارد، کمتر از حقش است.
فرد حسود، تمایل دارد همه دستاوردهای طرف مقابل برای او باشد و تمام آرزویش، سلب این موفقیت ها از رقیبش است. چنین فردی، دائما در حال غیبت پشت سر دیگران یا ترور شخصیت آنها است. حسود دائماً خود را در حال رقابت با دیگران می بیند و این رقابت خواسته یا ناخواسته، در کنار مشکلات تربیتی دوران کودکی موجب آزار دائمی او می شود.
افراد حسود به دلیل این ناتوانی و ضعف، به دیگران حسادت می ورزند. این حس، بسیار آزاردهنده است و باید هر چه زودتر مهار و درمان شود. راه اصلی درمان این حس منفی، شناخت ریشه ها و علل آن است.
خدمات روانشناسی فریبا کیانی
تفاوت حسادت و غبطه
غبطه در لغت به معنی شادمانی و خوشحالی از دیدن دستاوردها و موفقیت های دیگران است. غبطه، روحیه ای است که فرد با مشاهده کمال و موفقیت دیگران تلاش کند که خودش هم مثل آنها موفق باشد. همین حس، موجب به کمال رسیدن فرد می شود.این حس، نوعی فضیلت اخلاقی است. افراد کامل و رشدیافته، نسبت به دیگران غبطه می خورند، ولی نسبت به آنها حسودی نمی کنند.
در مقابل، رشک یک حس روحیه خوار منفی ناشی از خودکم بینی است. فرد حسود همیشه آرزو می کند که فردی که به صورت واقعی یا خیالی دارای نعمتی است، از آن نعمت و دستاورد محروم شود.با توجه به تعاریف ارائه شده از حسودی و غبطه، واضح است که غبطه عامل پویایی و کمال و بالندگی و در نقطه مقابل، حسد موجب ایستایی و سکون است.
ریشه های حسادت چیست؟
بر اساس مطالعات انجام شده، حسودی یکی از رایج ترین هیجانات انسانی مرتبط با روابط بین فردی است. حسودی نوعی عمل غیرعادی و رفتاری است که فرد در زمان عدم موفقیت در برابر رقیب نشان می دهد.
ریشه های شکل گیری این حس به دوران کودکی باز می گردد. کودک در 3 تا 6 سالگی در مقابل سه موضوع مهم رقابت، همکاری و جنگ و ستیز قرار گرفته و بر اساس بازخوردهای اطرافیان و والدین تصمیم می گیرد برای رفع نیازها و احتیاجات خود، از کدامیک از راهکارهای همکاری، رقابت یا جنگ و ستیز استفاده کند.
رفتار والدین تاثیر مستقیمی بر ایجاد این حس در کودکان دارد. در این سنین کودک تمایل به جلب محبت خانواده و پدر و مادر دارد و تحمل هیچ رقیبی را ندارد. بنابراین، فرزند جدید یا هر عاملی که توجه والدین را جلب کند، کودک را به این فکر می اندازد که با رقابت آشکار یا پنهان او را از صحنه خارج کند و مجدداً توجه والدین را به دست آورد. برخی والدین، در مقابل این کارهای کودکان با خشونت رفتار می کنند.
برخی کودکان در زمان ابراز حسادت مورد خشم والدین قرار گرفته و آنرا سرکوب یا پنهان می کنند. برخی والدین نیز با رفتارهای خود سعی می کنند نشان دهند که تفاتی بین فرزندان خود قائل نیستند؛ ولی هیچ یک از این موارد موجب از بین رفتن ریشه های حسودی در کودکی نخواهند شد. به هر حال، هر چه والدین در این زمینه آگاهی بیشتری داشته باشند، می توانند فرزندان سالمتری را تربیت کنند.
نشانه‌های حسادت
حسودی یکی از رفتارهایی است که موجب از بین رفتن روابط بین افراد می شود. باید بدانیم نشانه های حسد همیشه آشکار نیستند و گاهی شما نمی توانید دلیل بدرفتاری دیگران را درک کنید؛ ولی ممکن است یکی از دلایل این بدرفتاری ها، حسودی باشد.
شاید بهتر باشد با آگاهی از نشانه های فرد حسود، شناخت بیشتری از افراد پیرامون خود پیدا کرده و بدانید که در مقابل چنین افرادی چه عکس العملی نشان دهید.
برخی از نشانه های افراد حسود عبارتند از:
- تملق در حضور دیگران،
- انتقادهای مکرر توام با ارسال انرژی منفی،
- تحقیر یا تعریف و تمجیدهای نادرست،
- تقلید از کارهای شما،
- تلاش برای آسیب رساندن به طرف مقابل،
- ناراحتی از خوشحالی دیگران،
- تلاش برای تخریب شخصیت دیگران،
- تنفر و نشان دادن آن به طرف مقابل،
- امتناع از درخواست کمک و راهنمایی از طرف مقابل،
- ناراحتی از موفقیت دیگران،
- کارشکنی، دشمنی و عداوت،
- مخفی کردن صفات برجسته طرف مقابل،
- قطع رابطه یا بی توجهی به محسود،
- شایعه سازی و برچسب زدن به طرف مقابل،
- به رخ کشیدن موفقیت های خود، بیش از شایستگی های واقعی خودشان،
- ایجاد درگیری ذهنی برای طرف مقابل،
- ارائه توصیه های بد به طرف مقابل به صورت عمدی،
- دروغ پردازی،
- رقابت دائمی با شخص محسود،
- پایین آوردن و کم جلوه دادن موفقیت دیگران،
- عدم همراهی و همکاری با طرف مقابل،
- احساس رضایت در زمان ناراحتی محسود،
- غمگین و ناراحت شدن از شنیدن خبر رسیدن نعمت به طرف مقابل و غیره.
درمان حسادت
این حس در دوران کودکی به صورت ناخودآگاه در افراد ایجاد شده و به تدریج در بزرگسالی به صورت آگاهانه بروز می کند. افراد حسود تمایل به دیدن موفقیت دیگران ندارند و می خواهند آن دستاورد و موفقیت فرد زائل شده و به آنها برسد.
چنین افرادی دائماً با حس ناکامی و کمبود دست به گریبانند. به دلیل اثرات مخرب حسادت بر زندگی افراد، خوب است با آگاهی از روش های درمان این ویژگی اخلاقی، به درمان آن بپردازیم. در ادامه برخی از روش های درمان حسد ارائه می شود:
- پرهیز از مقایسه خود با دیگران،
- تغییر دیدگاه و داشتن افکار مثبت،
- تمرکز بر توانایی ها و قابلیت های خود،
- تقویت اعتماد به نفس،
- سعی در ایجاد ارتباط دوجانبه با دیگران،
- بررسی دلایل شکست خود،
- پذیرش این حس و تلاش برای رفع آن.
برای رفع مشکلات درونی و درمان آن ها تنها نیستید.
من، فریبا کیانی، در این مسیر شما را همراهی خواهم کرد.
برای رفع مشکلات درونی و درمان آن ها تنها نیستید.
من، فریبا کیانی، در این مسیر شما را همراهی خواهم کرد.
مشاوره برای رفع مشکل حسادت
در این مطلب، به معرفی حسودی و ارائه راهکارهای اجمالی برای درمان این حس منفی پرداخته شد. اگر فکر می کنید با این حس ناخوشایند دست به گریبان هستید یا اگر به عنوان یک والد آگاه می خواهید کودکانی تربیت کنید که در آینده با این مشکل مواجه نشوند، توصیه ما به شما مراجعه به یک مشاور کاربلد و متخصص است. در این زمینه، کارشناسان خبره «روانشناسی کیانی» آماده ارائه خدمات به شما هستند. لطفاً برای تعیین وقت و اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.
منبع: goodtherapy ، psychologytoday
روانشناسی کیانی
سوالات متداول
راه های رفع حسادت چیست؟
اعتماد به نفس خود را افزایش دهید، بر توانایی ها و قابلیت های خود تمرکز کنید، خود را با دیگران مقایسه نکنید.برای تقویت این موارد می توانید از مشاوره آنلاین روانشناسی استفاده نمایید.
آیا غبطه با حسادت فرق می کند؟
بله، غبطه به خوشحالی یک فرد از دستاورد های دیگران است اما حسادت باعث ایجاد احساس بد نسبت به موفقیت های دیگران است.
دیدگاهتان را بنویسید