هوش هیجانی (Emotional Quotient) توانایی شناخت احساسات، نیات، انگیزه، خواسته های خود و سایر افراد و مدیریت آن است. این مهارت به برطرف کردن مشکلات عملی و تحقق اهداف در زندگی و کار کمک می کند. افراد با EQ توسعه یافته، قادر به مذاکره با افراد دیگر، تصمیم گیری و پاسخ صحیح به موقعیت های منفی هستند. ما از طریق احساسات، به رویدادها، کلمات و شرایط، واکنش نشان می دهیم. اگر آنها درک نشوند، آنچه اتفاق می افتد تحریف خواهد شد. به عنوان مثال، در محیط کار به شما تذکر دادند و شما شروع به بحث و درگیری کردید. در نتیجه این امر منجر به روان رنجوری، بی تفاوتی و سایر حالات افسردگی می شود. با این حال، افسردگی به سرعت از بین نمی رود. در 15-39٪ از افراد، بیش از یک سال این مشکل طول می کشد.

فردی با EQ توسعه یافته به علل پاسخ می دهد، نه به اعمال یا احساسات. این به او کمک می کند تا انتقاد و دیگران را به درستی درک کرده و با واکنش مناسب به آنها پاسخ دهد. مفهوم EQ پس از انتشار کتابی به همین نام توسط روزنامه نگار علمی، دانیل گولمن در سال 1995 رایج شد. بر اساس تحقیقات گلمن، افراد با هوش هیجانی توسعه یافته از سلامت روان، کارایی کار و مهارت های رهبری بهتری برخوردار هستند. در عین حال، 67 درصد از توانایی های رهبری از EQ برگرفته می شوند. این هوش، از دانش فنی و ضریب هوشی، دو برابر مهمتر است.

نحوه اندازه گیری هوش هیجانی

برای تعیین سطح هوش هیجانی خود، باید رفتارتان را تجزیه و تحلیل کنید. اگر شما EQ پایینی داشته باشید، دارای ویژگی های زیر خواهید بود:

• شما مدام آزرده خاطر هستید و نمی دانید چگونه دیگران را ببخشید.
• اغلب فکر می کنند که شما اشتباه متوجه شده اید.
• قادر به مقابله با استرس نیستید.
• نمی دانید چه احساسی دارید و چرا.
• انتقاد از دیگران و بحث را بی فایده می دانید.
• از تغییر می ترسید و زمان زیادی طول می کشد تا با شرایط جدید سازگار شوید.

اینها نشانه های رایجی هستند و تقریبا هر کسی می تواند آنها را در خود بشناسد. در حال حاضر، رایج ترین راه برای تعیین EQ، تکنیک MSCEIT (هوش عاطفی مایر-سالوی-کاروسو) است. این روش به اندازه گیری مهارت های عاطفی کمک می کند و شامل 141 سوال می باشد.

سطوح مختلف هوش هیجانی

در اینجا با سطوح مختلف هوش هیجانی آشنا خواهیم شد.یکی از راه های افزایش و رشد هوش هیجانی آموزش مدیتیشن است که بسیار اثر دارد.

1. خودآگاهی

خودآگاهی توانایی هماهنگ شدن با احساسات خود است. این امر به شما کمک می کند بفهمید چه احساسی دارید، چرا و چگونه این احساسات به شما کمک می کنند یا آسیب می رسانند. نشانه های این سطح عبارتند از:

• شما نقاط قوت و محدودیت های خود را درک می کنید.
• مطابق صلاحیت خود عمل می کنید.
• شما می دانید چه زمانی می توانید به شخص دیگری در تیم اعتماد کنید.
• شما ایده روشنی از ارزش ها و اهداف دارید، پس عزم خود را نشان دهید.

2. خود مدیریتی

خود کنترلی، توانایی کنترل هیجانات و تکانه های مخرب است. این یک مهارت مدیریتی قدرتمند، به ویژه در زمان بحران می باشد. مردم نیاز به حمایت دارند و متانت رهبر، اساس آرامش آنها می شود. نشانه های آن عبارتند از:

• خود کنترلی عاطفی: تحت فشار آرام می مانید و به سرعت با ناامیدی کنار می آیید. بدانید چگونه احساسات خود را متعادل کنید تا یک کار را با موفقیت انجام دهید.
• انعطاف پذیری: انعطاف پذیری در برابر تغییر و عدم اطمینان. شما به سرعت راه های جدیدی برای حل مشکلات پیدا می کنید و هنگام انجام چند کار، تعادل خوبی دارید.
• نتیجه گرا: شما برای برتری تلاش می کنید. باید برای بازخورد ارزش قائل شوید و دائما به دنبال راه هایی برای بهبود کار خود باشید.
• مثبت اندیشی: خوبی ها را در افراد و رویدادها می بینید. این شایستگی ارزشمند به شما انعطاف پذیری می دهد و زمینه را برای نوآوری و فرصت های جدید فراهم می کند.

بیشتر بخوانید: درمان افسردگی از مهم ترین افداماتی است که فرد افسرده باید انجام دهد.

3. آگاهی اجتماعی

آگاهی اجتماعی به شما کمک می کند تا احساسات دیگران را، اغلب از طریق نشانه های غیر کلامی بخوانید و تفسیر کنید. رهبران آگاه اجتماعی می توانند کار کنند، با دقت گوش دهند و به طور موثر با انواع مختلف افراد ارتباط برقرار نمایند. نشانه های آن عبارتند از:

• همدلی: شما تمام توجه خود را به طرف مقابل می دهید و برای درک آنچه می گویند و احساس می کنند، وقت می گذارید. شما همیشه سعی می کنید خود را به جای دیگران بگذارید.
• آگاهی سازمانی: شما به راحتی می توانید جریان های احساسی و پویایی را در یک گروه یا سازمان بخوانید. گاهی اوقات حتی می توانید پیش بینی کنید که یک نفر در تیم شما چگونه به یک موقعیت خاص واکنش نشان می دهد. رویدادها را به صورت استراتژیک تحلیل می کنید.

بیشتر بخوانید: میدانید استفاده از عطر یکی از راه های افزایش جذابیت در نگاه اول است؟

4. مدیریت روابط

مدیریت روابط مجموعه ای از مهارت های بین فردی است که به ایجاد انگیزه و الهام بخشیدن به دیگران و ایجاد روابط هماهنگ با همکاران کمک می کند. نشانه های آن عبارتند از:

• نفوذ: شما یک رهبر طبیعی هستید که می توانید به راحتی از دیگران حمایت کنید. شما می توانید تیمی را سازماندهی نمایید که درگیر و بسیج شده و آماده انجام وظایف باشد.
• مربیگری: شما با ارائه بازخورد و پشتیبانی، یادگیری طولانی مدت را ارتقا می دهید. متقاعد کننده و واضح صحبت می کنید و مطمئن می شوید که مردم انگیزه دارند و انتظارات خود را به وضوح بیان می کنند.
• مدیریت تعارض: شما به اختلافات رسیدگی کرده، اختلافات سازنده ای را آغاز و راه حل های برد-برد پیدا می کنید.
• کار تیمی: شما به خوبی با کارمندان تعامل می کنید. در کار مشارکت فعال دارید. مسئولیت ها و پاداش ها را به اشتراک می گذارید و به توسعه پتانسیل تیم خود کمک می کنید.
• رهبری: شما دیگران را به سمت یک هدف مشترک الهام می دهید و هدایت می کنید. همیشه کار خود را انجام داده و بهترین ها را در تیم به نمایش می گذارید.

تاثیر هوش هیجانی بر فرد

• مقابله با فشار و استرس ناشی از کار
• مدیریت خود و دیگران به طور موثر در طول مذاکرات
• آنچه را که نیاز دارید از همکاران دریافت می کنید.
• جلب احترام دیگران
• ایجاد انگیزه در تیم
• حل تعارضات
• میزان موفقیت یک فرد در ایجاد روابط کاری
• روابط اجتماعی مناسب تر و سالم تر
• بهبود همدلی
• انگیزه پایدار و قوی
• بهبود خود تنظیمی

نحوه استفاده از هوش هیجانی

• نسبت به احساسات و عواطف خود آگاهی کسب کنید.
• قبل از صحبت یا عمل مکث کنید.
• سعی کنید تفکرات و واکنش های خود را نسبت به احساسات کنترل نمایید.
• از انتقاد به عنوان فرصتی برای بهبود وضعیت بهره ببرید.
• روی ارزش ها و اصول خود پایبند بمانید.
• شما می دانید چگونه همدردی کنید.
• دیگران را تحسین و الهام بخشید.
• عذرخواهی کنید و اشتباهات را بپذیرید.
• ببخش و فراموش کن.
• تعهدات خود را انجام دهید.

نکاتی برای بهبود هوش هیجانی

• از احساسات خود آگاه باشید و آنها را نام ببرید.
• احساسات را بپذیرید و سعی کنید آنها را بدون آسیب رساندن به خود و دیگران بروز دهید.
• احساسات را از یکدیگر جدا کنید. شما همیشه بیش از یک احساس دارید.
• به دنبال درک علت احساسات باشید.
• احساسات خود را با هدف زندگی فعلی خود هماهنگ کنید.
• در دوره ها و کلاس های آموزشی روانشناسی کیانی شرکت کنید.

مجموعه ما با سابقه و تخصص فراوان در حوزه های روانشناختی، به شما در تشخیص و توسعه هوش هیجانی کمک خواهد کرد. برای اینکار، تنها باید به سایت ما مراجعه کنید. در آنجا با انبوهی از دوره های آموزشی، تست های علمی و پشتیبانی تیم ما مواجه خواهید شد همچنین در صورت نیاز از مشاوره آنلاین روانشناسی نیز می توانید استفاده نمایید.

منبع: .agrokebety ، changellenge ، uprav ، psychologos

روانشناسی کیانی

سوالات متداول

• تاثیر هوش هیجانی بر فرد چگونه است؟

1. مقابله با فشار و استرس ناشی از کار
2. مدیریت خود و دیگران به طور موثر در طول مذاکرات
3. آنچه را که نیاز دارید از همکاران دریافت می کنید.
4. جلب احترام دیگران
5. ایجاد انگیزه در تیم
6. حل تعارضات
7. میزان موفقیت یک فرد در ایجاد روابط کاری
8. روابط اجتماعی مناسب تر و سالم تر
9. بهبود همدلی
10. انگیزه پایدار و قوی
11. بهبود خود تنظیمی

• سطوح مختلف هوش هیجانی به چه صورت است؟

1. خودآگاهی
2. خود مدیریتی
3. آگاهی اجتماعی
4. مدیریت روابط