فوبیا در واقع یک نوع اختلال محسوب می شود که دارای انواع مختلفی است. یکی از متداول ترین انواع فوبیا، تنگنا هراسی است. به تنگنا هراسی، ترس از فضاهای بسته با کلاستروفوبیا نیز گفته می ­شود. آیا تا به حال به دفعات زیاد پیش آمده که از هواپیما، مکان های شلوغ و کوچک یا آسانسور بترسید؟ اگر اینطور است، به منظور تشخیص کلاستروفوبیا باید به روانشناس مراجعه کنید. روانشناس می تواند در زمینه تشخیص و درمان انواع اختلالات مانند کلاستروفوبیا به شما کمک کند. در صورتی که با اختلال کلاستروفوبیا آشنایی زیادی ندارید، خواندن این مطلب را از دست ندهید. با مطالعه این مطلب با علائم این اختلال، روش های درمان و نحوه تشخیص آن آشنا خواهید شد.

علائم و نشانه‌های تنگنا هراسی (ترس از فضای بسته)

تنگنا هراسی یا همان کلاستروفوبیا، بیشتر هنگام قرار گرفتن در محیط بسته و شلوغ بروز پیدا می کند. افراد دارای این اختلال، ترس و وحشت غیرمنتظره و شدیدی را تجربه می کنند. علائم و نشانه های کلاستروفوبیا یا تنگنا هراسی در هر فردی با دیگری تفاوت دارد.اضطراب می تواند از مهم ترین علائم آن باشد که درمان اضطراب به این افراد کمک زیادی می کند. معمولاً قرار گرفتن در معرض محیط های بسته باعث بروز علائم زیر در فرد می شود:

• تنگی نفس
• افزایش میزان ضربان قلب
• تعریق زیاد
• لرزش زیاد
• تهوع
• مشکل در تمرکز
• سردرد و سرگیجه
• احساس اضطراب و ترس زیاد
• گرگرفتگی
• درد در قسمت قفسه سینه
• احساس بی حسی

مکان‌هایی که می‌توانند باعث ایجاد کلاستروفوبیا (ترس از فضای بسته) شوند

شاید این سوال شما نیز باشد که چه مکان هایی منجر به بروز عارضه کلاستروفوبیا می شوند؟ مکان های زیر می توانند باعث بروز کلاستروفوبیا در فرد شوند:

• حضور در اتاقی که کوچک و فاقد پنجره است.
• وقتی فرد در آسانسور بسته قرار می گیرد.
• هنگامی که سوار هواپیما می شوید.
• وقتی در صف های شلوغ باید منتظر بمانید.
• ماندن در تونل یا غار به صورت طولانی مدت نیز باعث ایجاد اختلال کلاستروفوبیا می شود.
• حضور در اتومبیل با درب و پنجره های بسته نیز باعث بروز کلاستروفوبیا می شود.

علل ابتلا به کلاستروفوبیا (تنگنا هراسی)

تنگنا هراسی به دلایل مختلف رخ می دهد. علل بروز اختلال تنگنا هراسی، شامل موارد زیر است.

• زمینه های وراثتی و ژنتیکی: ژنتیک در بروز اختلال کلاستروفوبیا نقش موثری دارد. اگر افراد نزدیک به شما دارای این اختلال هستند، احتمالاً شما نیز بیشتر در معرض تنگنا هراسی قرار دارید.
• مواجهه با رویداد آسیب زا: یکی از دلایل بروز اختلال تنگنا هراسی، مواجهه با رویدادهای آسیب زا در دوران کودکی است. به عنوان مثال، اگر در کودکی در مکانی بسته مانند حمام، ماشین، اتاق محبوس شده اید، احتمال ابتلا به تنگنا هراسی در بزرگسالی زیاد است. قرار گرفتن در معرض آزار و اذیت در دوران کودکی نیز زمینه ساز ابتلا به کلاستروفوبیا در بزرگسالی می شود. از محرک های دیگر که می توانند باعث کلاستروفوبیا شوند، می توان به گیر کردن در تونل و سقوط هواپیما هنگام پرواز اشاره کرد.
• مشکلات فیزیولوژیکی: تحقیقات نشان می دهد که برخی از مشکلات مغزی زمینه را برای ابتلای فرد به تنگنا هراسی مهیا می کند. افراد دارای این اختلال ترس و وحشت بیشتری را تجربه می کنند.

انواع تنگنا هراسی

تنگنا هراسی دارای انواع مختلفی است. هر فرد ممکن است که دچار یک نوع کلاستروفوبیا شود. انواع کلاستروفوبیا عبارتند از:

• ترس از حضور در آسانسور
• ترس از ماندن در اتاق شلوغ
• وحشت از محیط هایی مانند مترو
• وحشت از سوار شدن در هواپیما
• ترس از ماندن در صف های شلوغ
• ترس درباره رد شدن از تونل

تشخیص کلاستروفوبیا یا تنگنا هراسی

در صورتی که هنگام قرار گرفتن در محیط های بسته علائم ذکر شده را داشتید، باید برای تشخیص تنگناهراسی به روانشناس مراجعه کنید. تشخیص به موقع اختلال کلاستروفوبیا زمینه را برای درمان بهتر و سریعتر مهیا می کند. پزشک با بررسی علائم و معاینات لازم، اختلال تنگنا هراسی را تشخیص می دهد.

درمان تنگنا هراسی

به منظور درمان کلاستروفوبیا باید روش های درمانی مختلف را امتحان کنید. البته، نوع روش درمانی توسط روانشناس با توجه به شدت اختلال و علائم بیمار مشخص می شود. روانشناسی کیانی در حوزه ارائه خدمات روانشناسی مانند درمان اختلال تنگنا هراسی فعالیت می کند. بنابراین، در صورتی که به مشاوره و درمان در این زمینه نیاز دارید، کافیست از طریق راه های ارتباطی سایت با روانشناس در ارتباط باشید. به منظور درمان اختلال کلاستروفوبیا، اعضای خانواده نیز باید فرد را کمک کنند. در این صورت پروسه درمان ‏سریعتر طی می شود.‏ از روش های درمان اختلال کلاستروفوبیا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درمان از طریق مواجهه

یکی از راه های درمان اختلال تنگنا هراسی، مواجهه درمانی است. شما با مواجهه درمانی در معرض موقعیت های ترسناک و اضطراب آور قرار می گیرید. معمولاً درمانگر به منظور درمان فرد دارای اختلال کلاستروفوبیا، وی را در محیطی تنگ و بسته قرر می دهد. هدف از مواجهه درمانی در درمان تنگنا هراسی این است که با قرار گرفتن بیشتر در معرض رویداد آسیب زا احتمال بروز ترس در شما کمتر خواهد بود.

درمان کلاستروفوبیا

• درمان شناختی رفتاری یا CBT

یکی از درمان های اختلال تنگنا هراسی، درمان شناختی رفتاری است. در این روش درمانی، روانشناس با بیمار درباره افکار و ترس های منفی صحبت می کند. شما یاد می گیرید که چطور افکار منفی خود را در جهت غلبه بر ترس تغییر دهید.

• واقعیت مجازی یا VR

در این روش درمانی از دستگاه های شبیه ساز کامپیوتری استفاده می شود. به عنوان مثال، فضای بسته و تنگ توسط کامپیوتر شبیه سازی می شود. قرار گرفتن در محیط های شبیه به منبع ترس می تواند باعث غلبه شما به ترس و اضطراب شود. بنابراین، طی چند جلسه درمان می توان انتظار داشت که علائم فرد بهبود پیدا کند.

• درمان رفتاری هیجانی منطقی

درمان رفتاری هیجانی منطقی یاREBT  نوعی روش کاربردی برای درمان اختلال کلاستروفوبیا است. تمرکز این روش درمانی به زمان حال است. روش درمانی رفتاری، هیجانی، منطقی به بررسی احساسات، نگرش ها و باورها و رفتارهایی می پردازد که سالم نیستند.

• دارو درمانی

در صورت موثر نبودن سایر روش های درمانی، دارو درمانی برای بیمار مناسب است. معمولاً داروهای ضدافسردگی یا ضداضطراب برای فرد دارای اختلال تنگنا هراسی تجویز می شود.

استفاده از حواس پرتی واقعیت مجازی برای کاهش تنگنا هراسی

تحقیقاتی در زمینه تاثیر حواس پرتی واقعیت مجازی برا کاهش علائم تنگنا هراسی صورت گرفته است. بعد از انجام آزمایشات لازم نتیجه گرفته شده که استفاده از حواس پرتی واقعیت مجازی منجر به کاهش موقتی علائم این اختلال می شود.

رابطه‌ی ترس از محدودیت و ترس از خفگی

طبق تحقیقات صورت گرفته متخصصین، کلاستروفوبیا می تواند شامل ترس از خفگی و ترس از محدودیت باشد. با قرار گرفتن در محیط های بسته مثل آسانسور، ترس از خفگی به سراغ برخی از افراد می آید. تحقیقاتی در این زمینه صورت گرفت که نشان داد، ماندن در فضای کوچک به مدت طولانی منجر به بروز احساس خفگی در افراد شده بود.

برای رفع مشکلات درونی و درمان آن ها  تنها نیستید.

من، فریبا کیانی، در این مسیر شما را همراهی خواهم کرد.

مشاوره حضوری و آنلاین

09056226845

برای رفع مشکلات درونی و درمان آن ها  تنها نیستید.

من، فریبا کیانی، در این مسیر شما را همراهی خواهم کرد.

مشاوره به صورت حضوری و آنلاین

09056226845

نکاتی برای مدیریت و پیشگیری از تنگنا هراسی

در این مطلب شما را با مکان هایی آشنا کردیم که باعث بروز تنگنا هراسی می شوند. بنابراین، به منظور پیشگیری از بروز این اختلال باید از قرار گرفتن در این محیط ها اجتناب کنید. با این حال، به منظور پیشگیری از کلاستروفوبیا در محیط های ذکر شده کارهای زیر را انجام دهید:

• به آرامی تنفس کنید. این کار به حفظ آرامش شما کمک می کند.
• روی موضوع دیگری تمرکز کنید.
• با خودتان این را تکرار کنید که ترس شما رفع خواهد شد.
• با خودتان تکرار کنید که ترس شما منطقی نیست.
• مکان یا لحظه ای را تصور کنید و روی آن تمرکز کنید. این کار باعث می شود که تفکر درباره آن محیط و ترس های خود را فراموش کنید.
• به خودتان این موضوع را یادآوری کنید که افکار و ترس های شما موقتی و گذرا است.

منبع: healthline ، webmd ، clevelandclinic

روانشناسی کیانی

سوالات متداول

چگونه با درمان شناختی رفتاری می توان تنگنا هراسی را درمان کرد؟

در این روش درمانی، روانشناس با بیمار درباره افکار منفی و ترس های فرد صحبت می کند. بیمار یاد می گیرد که چطور افکار منفی خود را در جهت غلبه بر ترس تغییر دهید.دریافت مشاوره آنلاین روانشناسی نیز می تواند در درمان این بیماری کمک کند.

راه های مدیریت در زمانی که دچار تنگنا هراسی می شویم؟

به آرامی و منظم تنفس کنید، حواس خود را به موضوع دیگری پرت کنید، به خودتان یادآوری کنید که ترس شما موقتی و زود گذر است .