افسردگی پس از زایمان یکی از انواع افسردگی است که معمولا پس از تولد نوزاد بروز می‌یابد. برای اینکه بتوانید ماهیت افسردگی پس از زایمان و علل بروز آن را درک کنید ابتدا باید اطلاعاتی راجع به اینکه افسردگی چیست داشته باشید و سپس گامی در جهت شناخت علائم و درمان افسردگی بردارید.

در این مقاله به صورت کامل و جامع در مورد افسردگی پس از زایمان، علت بروز آن، علائم و روش‌های درمان آن صحبت خواهیم کرد.

افسردگی پس از زایمان چیست؟

افسردگی پس از زایمان یکی از انواع افسردگی است که به طور میانگین از هر 100 نفر 10 الی 15 نفر به آن دچار می شوند.

از لحاظ علائم و درمان هیچ تفاوتی با سایر انواع افسردگی ندارد و تنها در علل بروز تفاوت‌هایی وجود دارد که اکثر آن‌ها مربوط به تولد نوزاد، چالش‌های مربوط به آن و مسئولیت‌هایی است که زین پس بوجود خواهد آمد.

از آنجایی که مادر شدن یکی از دوره‌های مهم زندگی است و احتمال بروز افسردگی نیز بسیار بالاست، خوب است نسبت به این موضوع، علل و علائم و درمان آن آگاهی کامل داشته باشید تا در صورت بروز این بیماری بتوانید کنترل و مدیریت بیشتری روی این موضوع داشته باشید.

افسردگی پس از زایمان چقدر طول می‌کشد؟

به طور کلی نمی توان گفت افسردگی پس از زایمان تا کی ادامه دارد؛ همچنین نمی‌توان مدت زمان دقیقی برای این موضوع مشخص کرد؛ زیرا دوره افسردگی پس از زایمان در هر فرد متناسب با شرایط، موقعیت و سایر فاکتورهایی که تجربه می‌کند، متفاوت است.

طبق تحقیقاتی که در سال‌های اخیر انجام شده است به طور کلی دوره افسردگی پس از زایمان بین 3 تا 6 ماه است؛ اما گاها مواردی وجود داشته که بیش از 6 ماه و گاها تا 3 سال نیز ادامه پیدا کرده است.

لازم به ذکر است که هر چقدر این دوره طولانی‌تر شود خطرات احتمالی بسیاری را برای مادر و نوزاد به همراه دارد و بهتر است که اطرافیان مادر با همکاری بیشتر در جهت بهبود اوضاع او تلاش کنند و ضمن استفاده از روان درمانی و دارو درمانی حمایت عاطفی خود را بروز دهند.

افسردگی پس از زایمان و درمان آن

درمان افسردگی پس از زایمان بسیار مهم است؛ زیرا طولانی شدن این دوره می‌تواند خطراتی را برای نوزاد و مادر به همراه داشته باشد.

• خوابی منظم و استاندارد داشته باشید.
• فراوان آب بنوشید.
• به تمرینات مراقبه و مدیتیشن بپردازید.
• مراجعه به روان درمانگر و صحبت کردن با او
• استفاده از داروهای روان درمانی با تجویز دکتر روانپزشک
• انجام فعالیت‌های ورزشی
• انجام دوش مداوم
• داشتن حلقه دوستان و هم صحبتی با آنان

افسردگی پس از زایمان چگونه است؟

افسردگی پس از زایمان در تعدادی از زنان بسیار بالاست و علل و علائم متفاوتی دارد. در ادامه چند علت کلی و البته مهم که موجب ایجاد افسردگی پس از زایمان می‌شود را عنوان می‌کنیم.

1. زمینه ژنتیکی: افرادی که به طور ژنتیکی زمینه افسردگی دارند، احتمال بیشتری دارد که به افسردگی پس از زایمان دچار شوند.
2. عدم وجود آمادگی برای مادر شدن: بسیاری از مادران آمادگی کافی برای مادر شدن ندارند و همین عامل سبب می‌شود که در بلند مدت نتوانند مسئولیت این موضوع را درک کرده و به افسردگی پس از زایمان دچار شوند
3. تغذیه نادرست و سبک زندگی پرخطر سبب ایجاد افسردگی پس از زایمان در مادران خواهد شد.
4. عدم درک وضعیت مادر از طرف پدر افسردگی پس از زایمان را بالا می‌برد.
5. عدم وجود همراهان و کمک کننده‌های مناسب میزان بروز افسردگی پس از زایمان را افزایش می‌دهد. 

بررسی علل بروز افسردگی پس از زایمان در زنان

زایمان برای بسیاری از خانم ها یک فرایند سخت و شیرین است. تعداد زیادی از زنان در طول زندگی تجربه زایمان را داشته‌اند و برخی دیگر این تجربه را با سختی پشت سر گذاشته‌اند. در این مسیر تعدادی از زنان به افسردگی دچار می‌شوند و این افسردگی بسیار برایشان سنگین و گذر کردن از آن سخت است؛ به همین دلیل لازم دانستم تا علل بروز افسردگی پس از زایمان در زنان را توضیح دهم.

• احساس فقدان

از دیدگاه روانکاوی افسردگی پس از زایمان به دلیل احساس از دست دادن در مادر ایجاد می‌شود. مادری که نه ماه فرزندش را در شکم خود حبس کرده است و اکنون نمی‌تواند این فرزند را که از بدن او جدا شده است در فرایند ناخودآگاه خود بپذیرند. در افسردگی پس از زایمان مادر احساس می‌کند که به سبب از دست دادن موجودی عزیز زخمی درون آن‌ها شکل گرفته است. این زخم مانند زخم از دست دادن یک عزیز است.

• عدم دریافت حمایت اطرافیان

عدم دریافت حمایت خانواده و دوستان و نزدیکان در شرایط زایمان می‌تواند آسیب روانی شدیدی برای مادر به همراه داشته باشد و آنان در این شرایط سخت خود را تنها و بی‌پناه می‌ببینند. این شرایط باعث می‌شود که آن‌ها به افسردگی پس از زایمان دچار شوند.

• پشت سر گذاشتن دوران داشتن بارداری سخت

گاهی افرادی که باردار می‌شوند طبق توصیه دکتر خود مجبور هستند ماه‌ها استراحت مطلق داشته باشند و نتوانند از جای خود حرکت کنند. این فرایند سیر طبیعی و معمولی زندگی این افراد را بسیار تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث می‌شود که نتوانند از نظر روانی خود را محکم نگه دارند و دچار فروپاشی روانی و افسردگی شوند. بارداری بار روانی بالایی برای مادران دارد و آن‌ها احساس می‌کنند با فشار زیادی روبرو شده‌اند.

• ترس و احساس بی کفایتی نسبت به مسئولیت‌های جدید

بسیاری از مادران پس از تولد نوزاد متوجه می‌شوند با چه بار مسئولیت سنگینی مواجه شده‌اند و این مسئولیت برای آنان اضطراب آور است. ممکن است نسبت به این موضوع احساس بی کفایتی و آشفتگی داشته باشند و نتوانند این حس را هضم کنند و احساس گناه بسیاری را تجربه می کنند.

معرفی علائم افسردگی پس از زایمان 

افسردگی پس از زایمان علائم بسیاری دارد که در ادامه تنها چند مورد از رایج‌ترین آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

• زودرنجی مادر پس از چند هفته زایمان
• تغییر اشتهای مادر به صورتی که اغلب سبب کم اشتهایی مفرط می‌شود.
• مشکلات خواب که به صورت خواب بی‌کیفیت، خواب بیش از حد و بی‌خوابی بروز می‌یابد.
• احساس بی تفاوتی نسبت به زندگی و فعالیت های روزمره
• احساس گناه شدید
• گریه‌های طولانی و بی دلیل
• از دست دادن علاقه جنسی و بی‌تفاوتی نسبت به همسر
• احساس خستگی مداوم و همیشگی و بدون علت
• تاری دید
• سردردهای مداوم
• احساس کم ارزشی و کمبود عزت نفس
• عصبانیت و تحریک‌پذیری خیلی بالا
•  از دست دادن قدرت حافظه و تصمیم‌گیری
•  حملات شدید اضطراب و پانیک
• خلق پایین یا نوسانات خلقی شدید

 در انتها به عنوان نکته پایانی یادآوری می ‌کنیم که بهتر است حتما در صورت رویارویی با افسردگی پس از زایمان از یک فرد متخصص و باتجربه کمک بگیرید که ضمن تجربه کافی، تحصیلات دانشگاهی عالی و احساس درک متقابل داشته باشد.